บาบอเซะ มักกะห์จากยะหริ่ง ปัตตานี นักวาดการ์ตูน สื่อดังซาอุดิอารเบีย หรือ โลกอาหรับ

อุสตาซอับดุชชะกูรฺ บินชาฟิอีย์ (อับดุลสุโก ดินอะ)

ด้วยพระนามของอัลลอฮฺผู้ทรงเมตตากรุณาปรานีเสมอ ขอความสันติและความจำเริญแด่ศาสนทูตมุฮัมมัด ผู้เจริญรอยตามท่านและสุขสวัสดีผู้อ่านทุกท่าน

     ช่วงเดือนตุลาคม 2568 ผู้เขียนได้มีโอกาสไปเยี่ยมบาบอเซะหรือชื่อเต็มท่านคือ อับดุรรอเซด อิบรอฮีม อายุประมาณ 70 ปี ถือเป็นผู้อาวุโสมุสลิมจากจังหวัดชายแดนภาคใต้ เดิมเป็นอำเภอยะหริ่ง จังหวัดปัตตานี แต่ที่น่าทึ่งกว่านั้น หลังจากได้ทราบว่า ท่านเคยทำงานในสื่อหนังสือพิมพ์ดังหนึ่งของประเทศซาอุดิอารเบีย ซึ่งมีผู้อ่านในโลกอาหรับจำนวนหลายล้านคน ในฐานะ นักเขียนการ์ตูนล้อเลียน ถ้าบ้านเราก็คล้ายๆกับ ชัย ราชวัตร ของไทยรัฐ ประมาณนั้น

สำหรับการ์ตูนล้อเลียนในโลกอาหรับ
การ์ตูนล้อเลียน (Political Cartoon/Caricature) ในโลกอาหรับเป็นเครื่องมือสำคัญในการแสดงความคิดเห็นและวิพากษ์วิจารณ์ประเด็นต่าง ๆ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในบริบทของการเมืองที่ซับซ้อนและบางครั้งก็มีการจำกัดเสรีภาพในการแสดงออก

ประเด็นความขัดแย้งทางการเมือง
การ์ตูนล้อเลียนในโลกอาหรับมักจะมุ่งเน้นไปที่ประเด็นหลัก ๆ ดังนี้:

• ความขัดแย้งอาหรับ-อิสราเอล: เป็นหัวข้อที่สำคัญที่สุดและปรากฏบ่อยครั้ง การ์ตูนมักจะแสดงภาพ:

  • ความทุกข์ทรมานของชาวปาเลสไตน์ และการยึดครองดินแดน
  • การวิพากษ์วิจารณ์นโยบายของอิสราเอล และการกระทำทางทหาร
  • การประชดประชันความล้มเหลว ของกลุ่มประเทศอาหรับในการรวมตัวกันเพื่อแก้ปัญหา

• บทบาทของสหรัฐอเมริกาและตะวันตก: มักถูกนำเสนอในแง่มุมของการแทรกแซง การเป็นพันธมิตรกับอิสราเอล หรือการสนับสนุนระบอบการปกครองที่ไม่เป็นประชาธิปไตยในภูมิภาค ภาพลักษณ์ของสหรัฐฯ มักถูกวาดให้เป็น มหาอำนาจที่เห็นแก่ผลประโยชน์ของตนเอง

• การวิพากษ์วิจารณ์ผู้นำและรัฐบาลอาหรับ: การ์ตูนล้อเลียนจำนวนมากชี้ให้เห็นถึงการคอร์รัปชัน การขาดประชาธิปไตย และการละเมิดสิทธิมนุษยชนในประเทศอาหรับเอง ผู้นำมักถูกวาดให้มีลักษณะ เผด็จการ หรูหรา หรือไร้ความสามารถ

วิถีชีวิตและวัฒนธรรมอาหรับ
การ์ตูนบางส่วนไม่ได้เน้นเรื่องการเมืองโดยตรง แต่สะท้อนถึงวิถีชีวิตและวัฒนธรรม:

• ประเด็นทางสังคม: เช่น ความแตกต่างทางชนชั้น ปัญหาการว่างงาน การศึกษา และสถานะของผู้หญิงในสังคม
• ความขัดแย้งระหว่างความทันสมัยกับประเพณี: การ์ตูนอาจแสดงภาพตลกขบขันเกี่ยวกับความพยายามของคนรุ่นใหม่ในการปรับตัวเข้ากับโลกสมัยใหม่ในขณะที่ยังคงยึดมั่นในค่านิยมทางวัฒนธรรมและศาสนา
• การล้อเลียนทางศาสนา: เป็นประเด็นที่ละเอียดอ่อนและอันตราย (ดังที่เห็นได้จากเหตุการณ์ที่นิตยสาร ชาร์ลี เอ็บโด (Charlie Hebdo) ในฝรั่งเศสถูกโจมตี) การ์ตูนล้อเลียนเกี่ยวกับศาสนาอิสลามมักก่อให้เกิดความไม่พอใจอย่างรุนแรงในหมู่ชาวมุสลิมบางกลุ่มที่มองว่าเป็นการ ดูหมิ่นศาสดาหรือความเชื่อ อย่างไรก็ตาม การ์ตูนบางเรื่องที่วาดโดยศิลปินมุสลิมอาจจะเน้นการวิพากษ์วิจารณ์ การตีความศาสนาที่เคร่งครัดเกินไป หรือการใช้ศาสนาเป็นเครื่องมือทางการเมือง

สัญลักษณ์ที่พบบ่อย

• แผนที่ปาเลสไตน์/มัสยิดอัล-อักซอ: สัญลักษณ์ของการต่อสู้เพื่ออิสรภาพ
• อูฐ/เครื่องแต่งกายแบบอาหรับดั้งเดิม: มักใช้เพื่อเป็นตัวแทนของ “ความเป็นอาหรับ”
• ลุงแซม (Uncle Sam): ตัวแทนของสหรัฐอเมริกา
• ดาบ/ปืน: สื่อถึงความรุนแรงหรือสงคราม

วิดีโอนี้พูดถึงท่าทีของชาติอาหรับต่อสงครามระหว่างอิสราเอลกับฮามาส ซึ่งเป็นประเด็นหลักที่การ์ตูนล้อเลียนในโลกอาหรับมักนำมาเสียดสี ท่าทีชาติอาหรับ ต่อสงคราม อิสราเอล-ปาเลสไตน์

หมายเหตุ
ชมคลิปส่วนหนึ่งบทสัมภาษณ์ท่านใน
https://www.facebook.com/share/r/1Di4btMuE1/?mibextid=wwXIfr

 589 total views,  92 views today