ยุบสภาแล้ว: รายงาน กมธ. สันติภาพชายแดนใต้ 2 ปี “สูญเปล่า” พร้อมร่างกฎหมายกว่า 88 ฉบับร่วงตาม

อุสตาซอับดุชชะกูรฺ บินชาฟิอีย์ (อับดุลสุโก ดินอะ)

ด้วยพระนามของอัลลอฮฺผู้ทรงเมตตากรุณาปรานีเสมอ ขอความสันติและความจำเริญแด่ศาสนทูตมุฮัมมัด ผู้เจริญรอยตามท่านและสุขสวัสดีผู้อ่านทุกท่าน

     12 ธันวาคม 2568 – การประกาศยุบสภาโดยรัฐบาลของ อนุทิน ชาญวีรกูล ได้ส่งผลกระทบอย่างรุนแรงต่อกระบวนการพิจารณากฎหมายที่คั่งค้างในรัฐสภา โดยเฉพาะอย่างยิ่ง รายงานของคณะกรรมาธิการวิสามัญพิจารณาศึกษาและแก้ไขปัญหาความไม่สงบในพื้นที่จังหวัดชายแดนใต้ (กมธ. สันติภาพชายแดนใต้) ซึ่งมีกำหนดจะเข้าสู่การพิจารณาของสภาผู้แทนราษฎรในวันที่ 18 ธันวาคม นี้

     การยุบสภาเมื่อวันที่ 12 ธันวาคม 2568 ทำให้รายงานฉบับนี้ต้องตกไปโดยปริยาย และไม่ได้รับการพิจารณาในสภาฯ ตามกำหนด เป็นการปิดฉากความพยายามและความทุ่มเทกว่า 2 ปี ในการรวบรวมข้อมูล พูดคุยกับผู้คนในทุกภาคส่วน และจัดทำข้อเสนอแนะเพื่อสันติภาพในพื้นที่ชายแดนใต้ ซึ่งหลายฝ่ายมองว่า “ความพยายามทั้งหมดสูญเปล่า” ในทางปฏิบัติ

ไม่ใช่แค่รายงาน กมธ. : ร่างกฎหมายอย่างน้อย 88 ฉบับต้องตกไป

     นอกจากรายงานสำคัญฉบับนี้แล้ว การยุบสภายังส่งผลให้ ร่างพระราชบัญญัติ (พ.ร.บ.) ที่กำลังอยู่ระหว่างการพิจารณาในรัฐสภาต้องตกไปอีกเป็นจำนวนมาก ข้อมูลจาก iLaw ระบุว่า ณ วันที่ 29 ตุลาคม 2568 มีร่าง พ.ร.บ. ที่ค้างการพิจารณาในรัฐสภา อย่างน้อย 88 ฉบับ แบ่งเป็น:

1. ค้างพิจารณาในสภาผู้แทนราษฎร (อย่างน้อย 72 ฉบับ)

• รอการพิจารณาในวาระหนึ่ง (59 ฉบับ):

  • คณะรัฐมนตรี (14 ฉบับ): เช่น ร่าง พ.ร.บ.ศูนย์กลางการประกอบธุรกิจทางการเงินฯ
  • ส.ส. (39 ฉบับ): เช่น ร่าง พ.ร.บ.แก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญาฯ ที่ค้างพิจารณานานที่สุดกว่า 1 ปี 9 เดือน
  • ประชาชนเข้าชื่อเสนอ (6 ฉบับ): รวมถึงร่างสำคัญ เช่น ร่าง พ.ร.บ.รับรองอัตลักษณ์ทางเพศสภาพฯ และ ร่าง พ.ร.บ.ยกเลิก พ.ร.บ.ป้องกันและปราบปรามการค้าประเวณีฯ ซึ่งมีผู้เข้าชื่อเสนอกฎหมายเป็นจำนวนมาก
• ผ่านวาระหนึ่งและตั้ง กมธ. (อย่างน้อย 6 ฉบับ): เช่น ร่าง พ.ร.บ.ธรรมนูญศาลทหารฯ
• กมธ. พิจารณาเสร็จแล้ว (อย่างน้อย 7 ฉบับ): เช่น ร่าง พ.ร.บ.องค์การบริหารส่วนจังหวัดฯ

2. ค้างการพิจารณาในวุฒิสภา (อย่างน้อย 15 ฉบับ)

• ผ่านวาระหนึ่งและตั้ง กมธ. (อย่างน้อย 8 ฉบับ): เช่น ร่าง พ.ร.บ.สร้างเสริมสังคมสันติสุขฯ และ ร่าง พ.ร.บ.อากาศสะอาดฯ
• ผ่านวาระสองและสาม (อย่างน้อย 7 ฉบับ): เช่น ร่าง พ.ร.บ.การขนส่งทางรางฯ

ช่องทางกู้คืนกฎหมายหลังยุบสภา

แม้ร่างกฎหมายทั้งหมดจะต้องตกไปเพราะการยุบสภา แต่ รัฐธรรมนูญ 2560 มาตรา 147 วรรคสอง ยังเปิดช่องทางให้คณะรัฐมนตรีชุดใหม่ที่จัดตั้งขึ้นหลังการเลือกตั้ง ร้องขอต่อรัฐสภาให้พิจารณาร่าง พ.ร.บ. ที่ตกไปต่อได้ ภายใน 60 วัน นับแต่วันเรียกประชุมรัฐสภาครั้งแรก

สำหรับร่าง พ.ร.บ. ที่เสนอโดยภาคประชาชน

• หาก ครม. ชุดใหม่ไม่ร้องขอภายใน 60 วัน ผู้แทนเข้าชื่อเสนอกฎหมายสามารถใช้สิทธิตาม พ.ร.บ. การเข้าชื่อเสนอกฎหมาย 2564 มาตรา 14 โดยการทำหนังสือยืนยันต่อประธานสภาผู้แทนราษฎร ภายใน 120 วัน นับแต่วันเรียกประชุมรัฐสภาครั้งแรก เพื่อให้พิจารณาร่างกฎหมายดังกล่าวต่อไป โดยจะถือว่าเป็นการเข้าชื่อเสนอกฎหมายใหม่

สรุปสถานการณ์

     การยุบสภาครั้งนี้ได้ชะงักการทำงานของฝ่ายนิติบัญญัติในทันที โดยเฉพาะอย่างยิ่งกรณีของ รายงาน กมธ. สันติภาพชายแดนใต้ ที่ถูกมองว่าเป็นการสูญเสียโอกาสในการนำข้อเสนอเชิงนโยบายที่ศึกษามาอย่างยาวนานเข้าสู่การพิจารณาของสภาฯ ในขณะเดียวกัน ร่างกฎหมายที่ตกไปกว่า 88 ฉบับ ก็เป็นภาระของรัฐบาลชุดใหม่ที่จะต้องพิจารณา “กู้คืน” กลับมา หากต้องการสานต่อภารกิจที่ค้างอยู่ของประเทศ

หมายเหตุ:

• อ่าน รายงาน ‘กมธ.สันติภาพชายแดนใต้ฉบับเต็ม’ ได้ใน https://www.scribd.com/document/921119008/รายงาน-กมธ-สันติภาพชายแดนใต้

• อ่านรายงานก่อนหน้านี้ใน https://www.tcijthai.com/news/2025/9/article/14524

 614 total views,  105 views today