68 ปี การหายตัวของหะยีสุหลง โต๊ะมีนา : ณ ศูนย์เรียนรู้ท่านที่ปัตตานี บทเรียนที่ทรงคุณค่าด้านการศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรมโดยเฉพาะภาษา

แชร์เลย

ด้วยพระนามของอัลลอฮฺผู้ทรงเมตตาปรานีเสมอ มวลการสรรเสริญมอบแด่อัลลอฮฺผู้ทรงอภิบาลแห่งสากลโลก ขอความสันติสุขแด่ศาสนทูตมุฮัมมัด และผู้เจริญรอยตามท่าน รวมทั้งผู้อ่านทุกท่าน

อุสตาซอับดุชชะกูรฺ บินชาฟิอีย์ (อับดุลสุโก ดินอะ)

(14 พฤษภาคม 2565) นำเพื่อนครูจากโรงเรียนท่าอิฐศึกษา อุสตาซ สอและห์ วงษ์ยีเมาะและลูกชายเด็กชายฮาบีบมาศึกษาดูงานที่ศูนย์เรียนรู้ “หะยีสุหลง”
ซึ่งตั้งอยู่ในซอยเล็กๆ ริมถนนรามโกมุทในตัวเมืองปัตตานีใกล้คิวรถบัสสายปัตตานี-นราธิวาส เป็นที่ตั้งบ้านพัก “ตระกูลโต๊ะมีนา” และเป็นที่พำนักของ “หะยีสุหลง อับดุลกอเดร์ โต๊ะมีนา” ซึ่งถือได้ว่าเป็นบุคคลสำคัญในประวัติศาสตร์ยุคใหม่ของปาตานี/ชายแดนใต้ ที่ถูกอุ้มหายไปจวนจะครบ 68 ปีเต็ม

“ศูนย์เรียนรู้ที่นี่ เหมือนเป็นพิพิธภัณฑ์หะยีสุหลง โดยรวบรวมสิ่งของเครื่องใช้ต่างๆ รวมทั้งตำราของหะยีสุหลงเท่าที่มีอยู่มาเก็บรวบรวมไว้ให้คนที่สนใจได้มาเรียนรู้ผลงานและประวัติหะยีสุหลง …ทราบมาว่า อีกเหตุผลหนึ่งที่ต้องการเปิดบ้านหะยีสุหลงเป็นศูนย์การเรียนรู้จังหวัดปัตตานี เพราะที่ผ่านมาครอบครัวโต๊ะมีนาถูกใส่ร้ายมาตลอดว่าต้องการแบ่งแยกดินแดนหรือเป็นกบฏ การเปิดบ้านหะยีสุหลงก็เพื่อให้คนนอกที่ไม่เข้าใจ ได้มาดูบ้าน ดูเอกสารของหะยีสุหลง จะได้รู้ว่าเราอยู่กันอย่างไร มีข้อสงสัยก็ถามได้เลย”

อุสตาซสอและห์จากโรงเรียนท่าอิฐศึกษาให้ทัศนะว่า “ศูนย์การเรียนรู้ที่นี่ มีความสำคัญต่อด้านการศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรมโดยเฉพาะภาษามลายูที่ท่านหะยีสุหลงพยายามอนุรักษ์ผ่านตำราและการจัดการศึกษา”แต่เป็นที่น่าเสียดาย เพราะหลังจากหะยีสุหลงถูกอุ้มหายและคุณอามีน โต๊ะมีนา ลูกชายอีกคนถูกดำเนินคดีข้อหากบฏ ทางเจ้าหน้าที่มาค้นบ้านแล้วยึดหนังสือดีๆไป บางส่วนทราบว่าเอาไปเผาทิ้ง จึงขอฝากหน่วยงานรัฐที่ยังเก็บหนังสือของหะยีสุหลงไว้ทางครอบครัวโต๊ะนาขอคืน เพราะเป็นเอกสารประวัติศาสตร์ และมันล้าหลังไปแล้วที่จะบอกว่าเป็นเอกสารที่สามารถล้มล้างรัฐบาลได้”