มารู้จักข้อตกลงลับ  16 พ.ค.แบ่งสรรโลกมุสลิมหลังออตโตมันล่มสลาย : ประวัติคดในข้องอในกระดูกของชาติตะวันตก

โดย..ผศ.ดร.ฆอซาลี เบ็ญหมัด

ในขณะที่อังกฤษตกลงกับชารีฟ หุสเซ็น ที่เข้าร่วมขบวนการโค่นออตโตมันว่า จะมอบดินแดนอาหรับเพื่อจัดตั้งสหภาพอาหรับ แต่แอบทำสัตยาบันข้อตกลงเซคส์-ปิโกต์ Sykes-Picot วันที่ 16 พฤษภาคม 1916

ข้อตกลง Sykes-Picot ได้รับการลงนามระหว่างฝรั่งเศสและอังกฤษเกี่ยวกับการแบ่งสรรประเทศอาหรับในทะเลเมดิเตอร์เรเนียนตะวันออก ในปี 1916 ถึงระหว่างเดือนเมษายนถึงเดือนพฤษภาคมของปีนั้น ในรูปแบบของการแลกเปลี่ยนเอกสารระหว่างกระทรวงต่างประเทศของทั้งสามประเทศ ( ฝรั่งเศส อังกฤษ และซาแห่งร์รัสเซีย)

รัฐบาลฝรั่งเศสได้แต่งตั้ง “จอร์จ ปิโคต์” อดีตกงสุลใหญ่ประจำกรุงเบรุต เป็นตัวแทนระดับสูงเพื่อติดตามกิจการตะวันออกใกล้และเจรจากับรัฐบาลอังกฤษเกี่ยวกับอนาคตของกลุ่มประเทศอาหรับ ในไม่ช้าเขาก็เดินทางไปไคโรและพบกับ Mark Sykes ข้าหลวงใหญ่ฝ่ายกิจการตะวันออกใกล้ของอังกฤษภายใต้การดูแลของตัวแทนของรัสเซีย

การประชุมและการติดต่อเหล่านี้ทำให้เกิดข้อตกลงที่เรียกว่า “ข้อตกลงไคโรลับ” จากนั้นพวกเขาก็ย้ายไปที่เมืองปีเตอร์สเบิร์กของรัสเซีย การเจรจาเหล่านี้ทำให้เกิดข้อตกลงไตรภาคีที่เรียกว่า Sykes-Picot Agreement เพื่อกำหนดขอบเขตอิทธิพลของแต่ละประเทศดังต่อไปนี้
.
– ฝรั่งเศสยึดครองซีเรียตะวันตก เลบานอนและรัฐอาดานา
– อังกฤษยึดครองอิรักทางตอนใต้และตอนกลาง รวมถึงเมืองแบกแดด ท่าเรือเอเคอร์และไฮฟาในปาเลสไตน์
– รัสเซียยึดครองดินแดนอาร์เมเนียในตุรกี และเคอร์ดิสถานตอนเหนือ
– สิทธิของรัสเซียในการปกป้องผลประโยชน์ของนิกายออร์โธดอกซ์ในสถานที่ศักดิ์สิทธิ์ในปาเลสไตน์
– พื้นที่ที่อยู่ระหว่างดินแดนที่ฝรั่งเศสได้รับและพื้นที่ที่อังกฤษได้รับ จะเป็นสหภาพรัฐอาหรับหรือสหรัฐอาหรับ

อย่างไรก็ตามพื้นที่นี้ยังแบ่งออกเป็นเขตอิทธิพลของอังกฤษและฝรั่งเศส

อิทธิพลของฝรั่งเศสครอบคลุมถึงลิแวนต์ตะวันออกและโมซุล

ในขณะที่อิทธิพลของอังกฤษแผ่ขยายไปถึงทรานส์จอร์แดนและทางตอนเหนือของรัฐแบกแดดจนถึงชายแดนอิหร่าน
– ดินแดนส่วนที่เหลืออยู่ภายใต้การบริหารระหว่างประเทศ อันได้แก่ดินแดนของปาเลสไตน์
– ท่าเรือ Iskenderun กลายเป็นอิสระ

ข้อตกลงดังกล่าวได้รับการเปิดเผยเมื่อคอมมิวนิสต์เข้ามามีอำนาจในรัสเซียในปี 1917 ซึ่งสร้างความโกรธแค้นให้กับตระกูลชารีฟ หุสเซ็น และชาวอาหรับที่ได้รับผลกระทบโดยตรงจากข้อตกลงดังกล่าวและทำให้ฝรั่งเศสและอังกฤษกระอักกระอ่วน
และปฏิเสธอย่างด้านๆว่า ไม่เป็นความจริง เป็นแค่เพียงข่าวลือ ซึ่งอาหรับก็เชื่อตามนั้น และร่วมกระบวนการโค่นออตโตมันต่อ

ภูมิภาคนี้ถูกแบ่งออกตามข้อตกลง ดังนั้นฝรั่งเศสจึงได้ครอบครองส่วนที่ใหญ่ที่สุดของเลแวนต์ และส่วนใหญ่ของอานาโตเลียตอนใต้และภูมิภาคโมซุลในอิรัก

ในขณะที่อังกฤษขยายพื้นที่ควบคุมจากเลแวนต์ทางใต้ ขยายไปทางตะวันออก รวมถึงแบกแดด บาสรา และพื้นที่ทั้งหมดระหว่างอ่าวเปอร์เซียและภูมิภาคภายใต้ปกครองของฝรั่งเศส

นอกจากนี้ยังตัดสินใจที่จะจัดการพื้นที่ซึ่งต่อมาได้รับการตัดแยกจากทางใต้ของซีเรีย คือดินแดน “ปาเลสไตน์” ให้อยู่ภายใต้การบริหารระหว่างประเทศ ตามที่จะตกลงกันในการปรึกษาหารือระหว่างอังกฤษและฝรั่งเศส (ต่อมาตามปฏิญญาบัลโฟร์ ได้ตกลงส่งมอบให้กับชาวยิว ให้ชาวไซออนิสต์สร้างรัฐอิสราเอล)

อย่างไรก็ตามข้อตกลงดังกล่าวระบุว่าอังกฤษจะได้รับท่าเรือไฮฟาและเอเคอร์ โดยมีเงื่อนไขว่าฝรั่งเศสจะมีอิสระในการใช้ท่าเรือไฮฟา และฝรั่งเศสได้ตอบแทนอังกฤษโดยการให้ใช้ท่าเรือ Iskenderun ซึ่งจะตกอยู่ภายใต้การควบคุมของตน

ที่มา: Al Jazeera
__________________________________

 2,718 total views,  4 views today