นโยบายชายแดนใต้ของพรรคประชาชนกับรายงานสันติภาพชายแดนใต้

     การวิเคราะห์เปรียบเทียบระหว่าง “นโยบายสันติภาพชายแดนใต้ของพรรคประชาชน” และ “รายงานการศึกษาของคณะกรรมาธิการ (กมธ.) วิสามัญเพื่อพิจารณาศึกษาและเสนอแนวทางการสร้างสันติภาพชายแดนใต้” แสดงให้เห็นถึงทิศทางใหม่ของการแก้ปัญหาความขัดแย้งที่มุ่งเน้นกระบวนการทางประชาธิปไตยและการมีส่วนร่วม ดังนี้

1. บทนำ (Introduction)
     ปัญหาความไม่สงบในจังหวัดชายแดนภาคใต้ที่ยืดเยื้อมากว่า 20 ปี กำลังมาถึงจุดเปลี่ยนสำคัญ เมื่อทั้งฝ่ายการเมือง (พรรคประชาชน) และฝ่ายนิติบัญญัติ (กมธ.สันติภาพฯ) มีความเห็นพ้องตรงกันในหลักการพื้นฐานว่า “ปัญหาชายแดนใต้คือปัญหาทางการเมืองที่ต้องแก้ด้วยการเมือง” โดยพยายามก้าวข้ามกรอบคิดแบบ “ความมั่นคงทางทหาร” ไปสู่ “ความมั่นคงของมนุษย์” และการยอมรับตัวตนทางประวัติศาสตร์และวัฒนธรรมที่แตกต่าง

2. อธิบาย: จุดร่วมและจุดต่าง (Analysis of Commonalities and Differences)
จากการวิเคราะห์เนื้อหา สามารถสรุปประเด็นเปรียบเทียบได้ดังนี้

จุดร่วม (Commonalities): สิ่งที่เห็นตรงกัน

• พลเรือนนำการเจรจา: ทั้งสองฝ่ายเสนอให้เปลี่ยนหัวหน้าคณะพูดคุยสันติภาพจากนายทหารมาเป็น “พลเรือน” เพื่อสร้างภาพลักษณ์และความเชื่อมั่นในระดับสากล
• การทบทวนกฎหมายพิเศษ: เห็นตรงกันว่าต้องทยอยยกเลิก กฎอัยการศึก และ พ.ร.ก.ฉุกเฉินฯ โดยเปลี่ยนไปใช้กฎหมายปกติภายใต้หลักนิติธรรม
• การยอมรับอัตลักษณ์มลายู: ให้ความสำคัญกับการศึกษาแบบทวิภาษา (ไทย-มลายู) และการยอมรับประวัติศาสตร์ท้องถิ่นเพื่อลดช่องว่างระหว่างรัฐกับประชาชน
• การลดบทบาท กอ.รมน.: ทั้งสองส่วนเสนอให้ลดบทบาทหน่วยงานความมั่นคงในมิติเศรษฐกิจและการพัฒนา แล้วโอนงานกลับไปให้หน่วยงานพลเรือน (เช่น ศอ.บต.) หรือท้องถิ่น
• การเปิดพื้นที่ปลอดภัยทางการเมือง: ยุติการฟ้องปิดปาก (SLAPP) และการใช้ปฏิบัติการข้อมูลข่าวสาร (IO) ที่สร้างความเกลียดชัง

จุดต่าง (Differences): ระดับความเข้มข้นและกลไก

3. อภิปราย (Discussion)
      การที่นโยบายพรรคประชาชนและรายงาน กมธ. มีจุดร่วมกันสูงมาก (มากกว่า 80%) สะท้อนให้เห็นถึง “ฉันทามติใหม่” (New Consensus) ในแวดวงการเมืองไทยว่า วิธีการเดิมที่เน้นการใช้กำลังทหารและงบประมาณความมั่นคงแบบปิดลับนั้นไม่ได้ผล

• มิติความชอบธรรม: การเสนอให้พลเรือนนำเจรจาและการมีส่วนร่วมของสภาผู้แทนราษฎร จะช่วยดึงปัญหาออกจากมือของ “รัฐซ้อนรัฐ” (กอ.รมน.) กลับมาอยู่ในการกำกับดูแลของประชาชนผ่านตัวแทนที่มาจากการเลือกตั้ง
• มิติความท้าทาย: แม้ความเห็นในเชิงนโยบายจะตรงกัน แต่ “ตอ” สำคัญคือกลุ่มผลประโยชน์ในกองทัพและโครงสร้างข้าราชการส่วนกลางที่ฝังรากลึก การ “ยุบ กอ.รมน.” ตามนโยบายพรรคประชาชนอาจเผชิญแรงต้านสูงกว่าข้อเสนอแบบค่อยเป็นค่อยไปของรายงาน กมธ.
• มิติสิทธิมนุษยชน: ทั้งสองเอกสารเน้นเรื่อง “ความยุติธรรมในระยะเปลี่ยนผ่าน” (Transitional Justice) เช่น การค้นหาความจริงในเหตุการณ์ความรุนแรงที่กระทบจิตใจประชาชน ซึ่งเป็นกุญแจสำคัญในการถอดสลักความโกรธแค้น

4. สรุป (Conclusion)
    นโยบายของพรรคประชาชนคือ “แผนปฏิบัติการเชิงรุก” ที่มุ่งหวังการเปลี่ยนแปลงโครงสร้างอำนาจอย่างฉับไว ขณะที่รายงาน กมธ. คือ “แผนที่ยุทธศาสตร์เชิงระบบ” ที่พยายามประสานความร่วมมือจากทุกฝ่ายในสภา

     จุดร่วมที่แข็งแรงที่สุดคือการเปลี่ยนจาก “สันติภาพที่ถูกยัดเยียดโดยปืน” ไปสู่ “สันติภาพที่เกิดจากการพูดคุย” หากรัฐบาลนำข้อเสนอเหล่านี้ไปปฏิบัติจริง โดยเฉพาะการยกเลิกกฎหมายพิเศษและการยอมรับอัตลักษณ์มลายูอย่างจริงใจ ความขัดแย้งที่ยืดเยื้อมากว่าสองทศวรรษอาจเห็นทางออกที่ยั่งยืนในรุ่นเรา

หมายเหตุดูเพิ่มเติม

1. รายงานกมธ.สันติภาพใน
   https://www.facebook.com/share/p/17oomwYTZS/?mibextid=wwXIfr

2. นโยบายพรรคประชาชน
   https://election69.peoplesparty.or.th/policy/