โจทย์ท้าทายด้าน “การศึกษาและภูมิคุ้มกันทางความคิด”: ภารกิจ ศอ.บต. สู่สันติภาพยั่งยืนปี 2569

อุสตาซอับดุชชะกูรฺ บินชาฟิอีย์ (อับดุลสุโก ดินอะ)

ด้วยพระนามของอัลลอฮฺผู้ทรงเมตตากรุณาปรานีเสมอ ขอความสันติและความจำเริญแด่ศาสนทูตมุฮัมมัด ผู้เจริญรอยตามท่านและสุขสวัสดีผู้อ่านทุกท่าน

   ท่ามกลางความหลากหลายทางวัฒนธรรมในพื้นที่ชายแดนใต้ หนึ่งในสี่เข็มมุ่งสำคัญของ ศูนย์อำนวยการบริหารจังหวัดชายแดนภาคใต้ (ศอ.บต.) ในปี 2569 คือการเผชิญหน้ากับโจทย์ท้าทายที่ซับซ้อนที่สุดข้อหนึ่ง นั่นคือ “การศึกษาและภูมิคุ้มกันทางความคิด” ซึ่งไม่ใช่เพียงการส่งเสริมให้เด็กและเยาวชนเข้าถึงระบบการศึกษาอย่างทั่วถึงเท่านั้น แต่หัวใจสำคัญคือการสร้างกระบวนการเรียนรู้ที่ทำให้เยาวชนมี “เกราะป้องกัน” ต่ออุดมการณ์สุดโต่งผ่านการทำความเข้าใจประวัติศาสตร์อย่างลุ่มลึก (อ่านบทความก่อนหน้านี้

บทวิเคราะห์: 4 โจทย์ท้าทาย ศอ.บต. สู่การพัฒนาที่ยั่งยืนในพื้นที่ชายแดนใต้ ปี 2569
ลิงค์ : http://spmcnews.com/?p=55529

สนามรบทางความคิด: เมื่อ “ความจริง” มีมากกว่าหนึ่งชุด
   ประวัติศาสตร์ความสัมพันธ์ระหว่างสยามและปัตตานี (ปาตานี) เปรียบเสมือนสนามรบทางวาทกรรมที่สู้กันด้วยการตีความอดีต โดยมีคู่ขนานของความเชื่อที่แตกต่างกันอย่างสิ้นเชิง:
มุมมองรัฐไทย: เน้นโครงเรื่องการสร้างชาติ (Nation Building) มองว่าปัตตานีเป็นเมืองประเทศราชที่มีความสัมพันธ์กับไทยมาแต่ช้านาน การผนวกดินแดนคือความชอบธรรมในการจัดระเบียบการปกครองเพื่อความเป็นปึกแผ่น
มุมมองชาตินิยมมลายูปาตานี: เน้นย้ำความเป็นรัฐเอกราชที่มีอธิปไตยของตนเอง และมองการเข้ามาของรัฐไทยเป็นการยึดครองที่ไม่ชอบธรรม นำไปสู่การหยิบยกประวัติศาสตร์มาเป็นเครื่องมือในการต่อต้านหรือกอบกู้เอกราช
ทางตันของสันติภาพ: เมื่อทั้งสองฝ่ายยึดถือ “ประวัติศาสตร์แช่แข็ง” ที่ตายตัวและเชื่อว่าเป็นความจริงสูงสุดเพียงชุดเดียว พื้นที่สำหรับการพูดคุยอย่างสันติจึงถูกปิดตาย

ภูมิคุ้มกันทางความคิด: ประวัติศาสตร์ “สมานมิตร” ในสังคมพหุวัฒนธรรม
    ความท้าทายของ ศอ.บต. คือการเปลี่ยนผ่านจากประวัติศาสตร์ที่ใช้สู้รบ ไปสู่ “ประวัติศาสตร์ที่อยู่ร่วมกันได้” โดยการสร้างภูมิคุ้มกันทางความคิดผ่านหลักการสำคัญ คือการยอมรับว่า ข้อเท็จจริงในประวัติศาสตร์ไม่ใช่ความเป็นจริงสูงสุดที่โต้แย้งไม่ได้ และไม่มีฉบับใดที่สมบูรณ์ 100%

ข้อเสนอ: แนวทางการดำเนินงานเชิงรุกสู่ปี 2569:
    ระดับนโยบายและข้าราชการ: ศอ.บต. มุ่งจัดทำรายวิชาและกิจกรรม “ประวัติศาสตร์สมานมิตร” เพื่อปรับทัศนคติของเจ้าหน้าที่รัฐให้เข้าใจบริบทท้องถิ่น ลดอคติ และเปิดใจรับฟังประวัติศาสตร์ในมุมมองของประชาชน
ระดับหลักสูตรสถานศึกษา: สามารถร่วมมือกับกระทรวงศึกษาธิการ เพิ่มเติมเนื้อหาประวัติศาสตร์สมานมิตรลงในแบบเรียนทุกระดับชั้น เพื่อให้เด็กไทยได้รับรู้ประวัติศาสตร์ที่รอบด้าน ไม่ใช่เพียงด้านเดียว
ระดับห้องเรียน: ส่งเสริมให้โรงเรียนออกแบบการเรียนรู้ที่เชื่อมโยง “ประวัติศาสตร์ชาติ” และ “ประวัติศาสตร์ท้องถิ่น” เข้าด้วยกัน ฝึกทักษะการคิดวิเคราะห์ (Critical Thinking) ให้เยาวชนสามารถแลกเปลี่ยนความคิดเห็นบนพื้นฐานของการเคารพความต่าง

บทสรุป: เพื่อก้าวต่อไปสู่การพัฒนาที่ยั่งยืน
    เป้าหมายสุดท้ายของภารกิจนี้ไม่ใช่การทำให้ทุกคนเชื่อเหมือนกัน แต่คือการทำให้เด็กและเยาวชนในชายแดนใต้ “คิดเป็น วิเคราะห์ได้ และมีใจเปิดกว้าง” การเรียนรู้ที่จะอยู่กับความจริงหลายชุดโดยไม่ใช้ความรุนแรง คือภูมิคุ้มกันทางความคิดที่แข็งแกร่งที่สุด ซึ่งจะกลายเป็นรากฐานสำคัญในการคลี่คลายความขัดแย้งและสร้างสันติภาพที่ยั่งยืนในพื้นที่ชายแดนใต้สืบไป

 213 total views,  213 views today